Ngày 21/4 hàng năm được Liên hợp quốc chọn là Ngày đổi mới sáng tạo thế giới (The World Creativity and Innovation Day) nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới trong mọi khía cạnh của sự phát triển con người.
Tại Việt Nam, quan điểm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực, nền tảng phát triển kinh tế – xã hội được thể hiện trong nhiều văn kiện của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Với vai trò hết sức quan trọng như vậy, việc tăng cường, đẩy mạnh các hoạt động nhằm tôn vinh, ghi nhận thành tựu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là rất cần thiết. Theo bảng xếp hạng chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2022 do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố, Việt Nam được đánh giá có năng lực đổi mới sáng tạo xếp vào nhóm cao nhất trong số những quốc gia đang phát triển, vị trí 48/132 quốc gia, nền kinh tế; giữ vị trí thứ 4 khu vực Đông Nam Á, sau Singapore (thứ 7), Malaysia (thứ 36) và Thái Lan (thứ 43). Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam được đánh giá ở vị trí 54 trên thế giới, thứ 12 khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong năm 2022 (theo đánh giá của Startup Blink). Những xếp hạng trên thể hiện tiềm năng, sức bật của Việt Nam trong bối cảnh quốc gia và thế giới còn rất nhiều khó khăn, thách thức.
Thời gian qua, các cấp bộ Đoàn đã nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thanh thiếu nhi, trong đó phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” được triển khai đạt nhiều kết quả đáng khích lệ trên các lĩnh vực; góp phần quan trọng khơi dậy, thúc đẩy tinh thần sáng tạo của thanh thiếu nhi, đóng góp vào quá trình phát triển của đất nước. Các hoạt động của các cấp bộ Đoàn tập trung thực hiện 04 nhóm lĩnh vực gồm: Sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học; Sáng tạo trong lao động, sản xuất, kinh doanh; Sáng tạo trong công tác phục vụ nhân dân; Sáng tạo trong đời sống sinh hoạt. Nhiệm kỳ 2017 – 2022, đã có 65.484 đề tài nghiên cứu của sinh viên, giảng viên trẻ; 18.419 đề tài nghiên cứu khoa học được Đoàn, Hội hỗ trợ triển khai, 3.977 hội nghị khoa học do Đoàn, Hội tổ chức. Tổ chức Đoàn đã vận động đoàn viên, thanh niên đề xuất gần 6 triệu ý tưởng, sáng kiến, cải tiến ứng dụng khoa học công nghệ để tiết kiệm nguyên, nhiên liệu, thời gian sản xuất, đổi mới, cải tiến kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm; các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch; phát triển kinh tế biển, du lịch biển đảo; đổi mới quy trình, thủ tục hành chính; sáng kiến, giải pháp trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm chủ công nghệ, vũ khí, khí tài hiện đại. Các cấp bộ Đoàn đã hỗ trợ 5.671 dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên. Bên cạnh đó, tổ chức Đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động khuyến khích, tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ vào đời sống; tham gia giải quyết những vấn đề khó khăn, bức xúc của cộng đồng như: đảm bảo an toàn giao thông, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội. Những kết quả đó đã khẳng định: Sáng tạo là phẩm chất tốt đẹp của tuổi trẻ và ngày càng được phát huy thông qua các hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Trong nhiệm kỳ 2022 – 2027, phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” tiếp tục là một trong ba phong trào được các cấp bộ Đoàn tập trung triển khai. Bên cạnh những hoạt động đổi mới sáng tạo đã được triển khai nhiệm kỳ vừa qua, phong trào có thêm những nội dung mới, đặc biệt là xác lập các giải pháp tham gia chuyển đổi số quốc gia, nâng cao năng lực số cho thanh thiếu niên Việt Nam. Để phát huy năng lực đổi mới sáng tạo của đoàn viên, thanh thiếu nhi, thời gian tới các cấp bộ Đoàn tiếp tục tăng cường nâng cao nhận thức, tâm thế; tạo môi trường, hỗ trợ đoàn viên thanh niên tiên phong trong đổi mới sáng tạo, tận dụng hiệu quả những yếu tố tích cực từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để khởi nghiệp, lập nghiệp, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc./.